Wykonaj według instrukcji jedno z zaproponowanych doświadczeń. Pamiętaj o zasadach bezpiecznego wykonywania doświadczeń. Jeśli zamierzasz zachować jakieś substancje – podpisz pojemniki w których je umieszczasz i przechowuj w miejscu niedostępnym dla młodszych domowników . Przygotuj oddzielne stanowisko pracy, po wykonaniu doświadczeń sprzątnij je i umyj ręce.

• Zrób zdjęcia i prześlij wraz ze sprawozdaniem do dnia 14 stycznia 2021r. na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• Sprawozdanie powinno zawierać:
• Temat doświadczenia oraz autor
• Obserwacje
• Wnioski
• Najciekawsze zdjęcia zostaną opublikowane, a prace zostaną nagrodzone 

PROPONOWANE DOŚWIADCZENIA

Doświadczenie 1.  Hodowla kryształów - czy wszystkie kryształy wyglądają tak samo?

Przygotuj trzy roztwory:

Roztwór 1: Do 100 cm³ gorącej wody wsyp tyle soli kuchennej aby jej nadmiar przestał się  rozpuszczać. Otrzymaną mieszaninę przesącz przez papierowy ręcznik do czystego naczynia. Po wystudzeniu umieść w nim wcześniej przygotowany patyczek od szaszłyków w taki sposób, by nie dotykał ścian naczynia (np. możesz go unieruchomić spinaczem do bielizny). Kryształki na patyczku nie powinny się rozpuścić. Odstaw na kilka dni w ciepłe miejsce.

Przygotowanie patyczka:  Delikatnie zwilż patyczek wodą i obtocz  go w soli. Pozostaw do wyschnięcia. Tak przygotowany patyczek umieść w swoim wystudzonym  roztworze.

Roztwór 2: Rozpuść na gorąco 50 g cukru w 20 cm³ wody – wodę możesz odmierzyć strzykawką lub miarką do leków. Po wystudzeniu przelej do innego naczynia. Przygotuj patyczek tak samo jak dla soli i wykonaj kolejne czynności tak jak dla pierwszego roztworu.

Roztwór 3: Do 50 cm³ gorącej wody wsyp 25g soli gorzkiej(możesz ją kupić w aptece) i wymieszaj do rozpuszczenia. Pozostałe czynności wykonaj jak dla roztworu pierwszego.

Po kilku dniach wyjmij delikatnie patyczki i obejrzyj powstałe kryształy przez lupę.

Doświadczenie 2.  Chemiczne kameleony –jak zachowują się wskaźniki?

1.Przygotuj naturalne wskaźniki:

Wskaźnik nr 1: Suche łupiny z czerwonej cebuli  włóż do małego słoiczka, zalej do połowy wrzątkiem i  przykryj spodkiem. Od czasu do czasu zamieszaj łyżką, po 10 minutach przecedź przez sitko i zlej do opisanej butelki.

Wskaźnik nr 2: Kilka liści czerwonej kapusty posiekaj, zalej gorącą wodą i gotuj przez kilka minut aż do wyraźnej zmiany barwy. Po ostudzeniu przecedź i zlej do butelki.

Wskaźnik nr 3: Zalej wrzątkiem herbatę z owoców leśnych lub inną zawierającą hibiskus. Zaparzaj kilka minut, aż otrzymasz ciemnoczerwony roztwór. Po ostudzeniu zlej do butelki.

2. Przygotuj roztwory do badania wskaźnikami:

A/ woda i ocet spirytusowy w stosunku 1:2

B/ woda i soda oczyszczona (łyżeczka sody na pół szklanki wody)

C/ woda i preparat do udrażniania rur ( łyżeczka preparatu na pół szklanki wody) ZACHOWAJ SZCZEGÓLNĄ OSTROŻNOŚĆ, ZAPOZNAJ SIĘ Z INSTRUKCJĄ BEZPIECZEŃSTWA NA PREPARACIE

3. Roztwór A rozlej do trzech naczyń. Dodaj kolejno po 5 cm³ przygotowanych wskaźników – jeden wskaźnik do jednej próbki roztworu. Zapisz, co zaobserwowałeś po dodaniu wskaźników .  

Wszystkie czynności powtórz dla roztworu B i C. Wyniki obserwacji zbierz w tabelę:

ZACHOWAJ SZCZEGÓLNĄ OSTROŻNOŚĆ PRZY ROZTWORZE  C, PO WYKONANIU DOŚWIADCZENIA WYLEJ WSZYSTKIE PRÓBKI DO TOALETY

Wskaźniki możesz też sprawdzić na innych substancjach, np. wodzie mineralnej, napoju typu cola, soku z cytryny, środkach czystości.

Doświadczenie 3.: Jajko i srebrna łyżeczka – jak wyczyścić srebrne przedmioty?

Na srebrną łyżeczkę (lub inny srebrny przedmiot, np. kolczyk, pierścionek) nanieś odrobinę surowego żółtka  jaja kurzego i pozostaw na kilka dni. Następnie wypłucz srebrny przedmiot w wodzie i zaobserwuj zmiany w wyglądzie.

Powstałe zmiany możesz cofnąć poprzez wykonanie części drugiej doświadczenia:

Na dno płaskiego pojemnika połóż folię aluminiową, wsyp łyżeczkę soli i wlej wodę na taką wysokość, by przykryła srebrny przedmiot. W tak przygotowanym roztworze, na folii, umieść srebrny przedmiot na kilka minut. Obserwuj zachodzące zmiany, powąchaj zawartość naczynia. Wyjmij, opłucz i osusz swój srebrny przedmiot. Czy zmienił się wygląd przedmiotu?

Doświadczenie 4: Zderzenie drożdży i wody utlenionej – co się stanie, gdy do wody utlenionej dodamy drożdże?

Do naczynia z wąskim wylotem (np. buteleczka po syropie) wlej wodę utlenioną (możesz ją kupić w aptece) na wysokość 2-3 cm. Sporządź zawiesinę suszonych drożdży w wodzie. Dodaj kilka cm³ gęstej zawiesiny drożdży.  Obserwuj zachodzące zmiany, po chwili do wylotu naczynia włóż rozżarzony patyczek (np. zapalona i zgaszona, ale żarząca się wykałaczka czy patyczek do szaszłyków). Obserwuj, co się stanie z patyczkiem.

Doświadczenie 5:  Jak mocny jest lód?

Przygotuj dwie małe, jednakowe strzykawki jednorazowe i napełnij je wodą do tego samego poziomu. Ich wyloty zatkaj szczelnie, np. plasteliną. Jedną strzykawkę włóż do zamrażalnika. Po godzinie wyjmij ją z lodówki i porównaj położenie tłoków w obu strzykawkach.  Czy widzisz różnicę?

Doświadczenie 6:  Czy marchewka może „puszczać„ barwnik?

Do dwóch małych słoiczków włóż drobno posiekaną marchewkę. Zawartość jednego słoiczka zalej do 1/3 wysokości wodą, drugiego – benzyną ekstrakcyjną.  Zakręć szczelnie słoiczki i mocno wstrząsaj przez kilka minut. Odstaw słoiczki i porównaj barwę zawartości. Czy jest różnica?

Możesz też porównać, czy tak samo rozpuszczają się w wodzie i benzynie inne substancje,  np. sól, cukier, olej roślinny, czy skrawki  rozdrobnionej świecy.

ZACHOWAJ SZCZEGÓLNĄ OSTROŻNOŚĆ, UNIKAJ OTWARTEGO OGNIA.

Doświadczenie 7:  Dlaczego posypujemy oblodzone ulice solą?

Trzy plastikowe pojemniki (np. kubeczki po jogurcie) napełnij wodą do  2/3 wysokości i włóż do zamrażalnika. Gdy woda zamarznie, wyjmij pojemniki z lodem. Pierwszy pojemnik z lodem pozostaw bez zmian .Na powierzchnię lodu do drugiego wsyp 1 łyżeczkę soli, do trzeciego – 1 łyżeczkę cukru. Porównaj zachodzące zmiany w ciągu 15 - 20 minut.

W razie pytań, piszcie na podanego maila lub na TEAMS

Nasza szkoła wzięła udział w projekcie „UKRYTE DZIEDZICTWO – co kryje Polska ziemia?”

Projekt „ UKRYTE DZIEDZICTWO. Co kryje Polska ziemia?” to ogólnopolska kampania archeologiczna poruszająca temat polskiego dziedzictwa narodowego ukrytego w ziemi i pracy archeologów. Partnerem projektu jest BohaterOn.

Realizowany w ramach Programu „Patriotyzm Jutra” skierowany jest do szkół, instytucji i organizacji pozarządowych działających na rzecz dzieci i młodzieży. Przygotowane zajęcia mają kształtować wśród młodych odbiorców świadomość obywatelską oraz właściwy model postawy w zakresie ochrony i zachowania polskiego dziedzictwa archeologicznego. 

W ramach zajęć uczniowie klas 6b i 6c metodą mapy myśli zapisywali swoje skojarzenia z archeologią. Były to: dinozaury, dawne czasy, wykopaliska czy postać Indiana Jonesa. Następnie obejrzeli film dostępny w materiałach edukacyjnych, który pokazał uczniom świat ukryty pod ziemią.

Dzięki informacjom z prasy i Internetu  młodzi pasjonaci historii przekonali się, że wykopaliska archeologiczne mogą znajdować się w naszej najbliższej okolicy np. w Leżajsku podczas prac remontowych,  przy renowacji rynku odkryto macewy, a wśród nich jedną wyjątkową malowaną złotem.. Z kolei przy budowie drogi ekspresowej S19, w Jeżowem archeolodzy odkopali cmentarz z XVII wieku.

Zachęciło to uczniów do poszukiwań zabytków archeologicznych w swoim otoczeniu. Okazało się, że to nie było takie trudne. Odwiedzając w wakacje babcię zauważyli zbytkowe żelazko na węgiel. W domu dostrzegli dyskietkę (dysk miękki), którą obecnie zastępuje pendrive.

Dzięki lekcjom i poszukiwaniom narodziła się pasja do archeologii, którą warto podtrzymywać.

MO

Galeria